ΕΠΙΔΟΜΑ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΟΑΕΔ

Οι προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούνται για να λάβει ο μισθωτός επίδομα ανεργίας, διακρίνονται σε γενικές και ειδικές

Γενικές προϋποθέσεις:

α) Ιδιότητα ανέργου: Για την καταβολή επιδόματος ανεργίας βασική προϋπόθεση είναι η έγκυρη λύση της σχέσης εργασίας από τον εργοδότη και ως συνέπεια αυτής η ανεργία του μισθωτού. Δεν θεωρείται άνεργος ο μισθωτός που απολύεται άκυρα, γιατί δικαιούται να αξιώσει από τον εργοδότη τους μισθούς υπερημερίας και όχι το επίδομα ανεργίας. Οπωσδήποτε δεν θεωρούνται άνεργοι, όσοι αποχωρούν οικειοθελώς από την εργασία τους.

Εάν η απόλυση έγινε μετά την υποβολή μήνυσης, συνεπεία αξιόποινης πράξης, που διαπράχθηκε κατά τη διάρκεια της εργασίας του, δεν δικαιούται να λάβει επίδομα ανεργίας, εκτός εάν μεταγενέστερα απαλλαχθεί από την κατηγορία και υποβάλλει εντός 30 ημερών από την απαλλακτική απόφαση, σχετική δήλωση δικαιώματος επιδότησης.

Σημειώνεται ότι είναι υποχρεωτική η χορήγηση επιδότησης ανεργίας στους απολυθέντες για συμμετοχή σε απεργία.

β) Έγκυρη λύση σύμβασης εργασίας: Για να είναι έγκυρη η απόλυση των μισθωτών με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, απαιτείται: α) έγγραφη καταγγελία της σύμβασης εργασίας & β) καταβολή της νόμιμης αποζημίωσης. Εάν λείπει μία από τις δυο προϋποθέσεις, δεν είναι δυνατή η επιδότηση του μισθωτού ως ανέργου.

Όταν πρόκειται για σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου, η λύση αυτής επέρχεται με τη λήξη ή αποπεράτωση του έργου για το οποίο έχει προσληφθεί ο μισθωτός. Σε περίπτωση που καταγγελθεί η σύμβαση από τον εργοδότη, πριν από τη λήξη της και χωρίς να υπάρχει σπουδαίος λόγος, στο μισθωτό δεν καταβάλλεται επίδομα ανεργίας, αλλά δικαιούται να αξιώσει την πληρωμή του μισθού του για το χρονικό διάστημα που υπολείπεται από την καταγγελία μέχρι την καθορισμένη ημερομηνία λήξης της σύμβασης εργασίας.

Σε περίπτωση διακοπής των εργασιών της επιχείρησης και αδυναμίας από οποιοδήποτε λόγο καταγγελίας της σχέσης εργασίας και έκδοσης της σχετικής βεβαίωσης του εργοδότη, ή αποχής του μισθωτού από την εργασία του λόγω επίσχεσης, ο άνεργος μπορεί να λάβει επίδομα ανεργίας εφόσον συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις και αναγγελθεί εμπρόθεσμα ως άνεργος.

Όταν ο εργοδότης θέτει τους μισθωτούς σε διαθεσιμότητα, ο ΟΑΕΔ καταβάλλει σε αυτούς που παραμένουν άνεργοι κατά τη διάρκεια της διαθεσιμότητας, το 10% του μέσου όρου των τακτικών αποδοχών των δυο τελευταίων μηνών, με καθεστώς πλήρους απασχόλησης. Οι παροχές αυτές δεν μπορούν να καταβάλλονται για περισσότερο από τρεις μήνες σε κάθε έτος.

γ) Εγγραφή στο ΓΕΕ: Δεν θεωρείται άνεργος όποιος δεν εκπληρώσει την υποχρέωσή του να εγγραφεί στο ΓΕΕ του τόπου απασχόλησής του για την τοποθέτησή του σε νέα εργασία, αδιάφορα εάν ο λόγος οφείλεται σε δική του αδυναμία ή σε τρίτους.

δ) Ικανότητα προς εργασία: Ικανός προς εργασία θεωρείται ο μισθωτός που εργαζόμενος ανάλογα με τις δυνάμεις του, μπορεί να κερδίζει τουλάχιστον το ένα τρίτο (1/3) εκείνου που συνήθως κερδίζει στην ίδια περιφέρεια πρόσωπο σωματικά και πνευματικά υγιές της ίδιας επαγγελματικής μόρφωσης. Συνεπώς, όσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, δεν είναι ικανοί προς εργασία και δεν δικαιούνται να λάβουν επίδομα ανεργίας.

Ειδικές προϋποθέσεις:

α) Πραγματοποίηση ορισμένου αριθμού ημερών εργασίας: Για να λάβει ο μισθωτός επίδομα ανεργίας πρέπει να έχει πραγματοποιήσει εκατόν είκοσι πέντε (125) ημέρες εργασίας τουλάχιστον, σε απασχόληση που υπάγεται σε ασφάλιση ανεργίας ΟΑΕΔ, μέσα στους τελευταίους δεκατέσσερις (14) μήνες που προηγούνται από τη λύση της σχέσης εργασίας, χωρίς να υπολογίζονται οι ημέρες εργασίας που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο τελευταίο δίμηνο. Τόσο το 14μηνο όσο και το τελευταίο δίμηνο, υπολογίζονται από ημερομηνία σε ημερομηνία (αναδρομικά), με αφετηρία την προηγούμενη της ημέρας που λύθηκε η σχέση εργασίας.

Παράδειγμα: Εάν ένας μισθωτός απολυθεί στις 16/10/08, πρέπει να έχει πραγματοποιήσει 125 ημέρες εργασίας στο χρονικό διάστημα από 16/8/08 μέχρι 15/8/09.

Ειδικές περιπτώσεις: Για τους άνεργους που απασχολούνται εποχιακά, προβλέπονται ευνοϊκότερες προϋποθέσεις:

Για τη χορήγηση επιδόματος ανεργίας στους παραπάνω, απαιτείται να έχουν πραγματοποιήσει =100= τουλάχιστο ημέρες εργασίας στο επάγγελμά τους, μέσα στο 14μηνο πριν από τη λύση της σχέσης εργασίας, χωρίς να υπολογίζονται οι ημέρες εργασίας των τελευταίων 2 μηνών. Μετά τη δεύτερη περίοδο απασχόλησης ως χρονικό διάστημα υπολογισμού των ημερομισθίων λαμβάνεται το 12μηνο πριν από τη λύση της σχέσης εργασίας, χωρίς να αφαιρούνται οι ημέρες εργασίας του τελευταίου διμήνου.

Πρόσθετη προϋπόθεση πρώτης επιδότησης: Κατ εξαίρεση η επιδότηση αυτών που προσέρχονται για πρώτη φορά ως άνεργοι προϋποθέτει ο άνεργος, επιπλέον των παραπάνω 125 ημερών εργασίας, να έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον ογδόντα (80) ημέρες εργασίας, σε κάθε ένα από τα αμέσως προηγούμενα της επιδότησης δύο έτη. Όσες ημέρες εργασίας εμπίπτουν στο 14μηνο, συνυπολογίζονται για τη συμπλήρωση της προϋπόθεσης των 125 ημερών. Κάθε προηγούμενο της επιδότησης έτος της διετίας υπολογίζεται από ημερομηνία σε ημερομηνία, το Δε πρώτο έτος αρχίζει από την προηγούμενη της επιδότησης. Για τον υπολογισμό των 80 ημερών εργασίας, λαμβάνεται σαν αφετηρία όχι η απόλυση αλλά η προηγούμενη της έναρξης της επιδότησης. Παράδειγμα: Έστω έναρξη επιδότησης η 21.10.09

2ο έτος πριν από την έναρξη επιδότησης 21.10.07 - 20.10.08

1ο έτος πριν από την έναρξη επιδότησης 21.10.08 - 20.10.09

Επίσης, ο άνεργος που επιδοτείται για πρώτη φορά δικαιούται να λάβει και στην περίπτωση που έχει πραγματοποιήσει =200= ημέρες εργασίας, μέσα στα τελευταία δυο έτη πριν τη λύση της σχέσης εργασίας, από τις οποίες ανά ογδόντα =80= τουλάχιστο σε κάθε έτος. Οι ημέρες των δυο τελευταίων μηνών δεν υπολογίζονται.

Παράδειγμα: Ο άνεργος που απολύθηκε στις 15.5.2008, πρέπει να πραγματοποιήσει 200 τουλάχιστον ημέρες εργασίας από 15.5.06 - 14.3.08, από τις οποίες 80 τουλάχιστον στο χρονικό διάστημα από 15.5.06 - 14.5.07, και 80 τουλάχιστο στο διάστημα από 15.5.07 - 14.5.08.

Επιμήκυνση κρίσιμου χρόνου: Εάν στο χρονικό διάστημα του 14μηνου ή της διετίας μεσολάβησε ασθένεια ή στράτευση, επιμηκύνεται αυτό επί ίσο χρόνο με την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται επαρκώς η ασθένεια ή η στράτευση. Όταν πρόκειται για εγκυμοσύνη ή λοχεία η επιμήκυνση γίνεται μόνο για όσο χρόνο η εργαζόμενη κατέστη ανίκανη προς εργασία λόγω ανώμαλης εξέλιξης του τοκετού και όχι μόνο για το λόγο ότι έλαβε επίδομα κυοφορίας και λοχείας.

β) Αναγγελία ανέργου: Για να λάβει ο άνεργος επίδομα ανεργίας πρέπει να εμφανισθεί ο ίδιος στην Υπηρεσία του ΟΑΕΔ της κατοικίας ή του τόπου απασχόλησής του και να υποβάλει αίτηση για επιδότηση, μέσα σε εξήντα (60) μέρες από τη λύση της σχέσης εργασίας του. Εάν παρέλθει η παραπάνω προθεσμία, παραγράφεται το δικαίωμα επιδότησης του άνεργου.

Έναρξη Επιδόματος Ανεργίας:

Το επίδομα ανεργίας καταβάλλεται μετά την πάροδο του χρόνου αναμονής που η διάρκειά της είναι εξαήμερη. Η αναμονή αρχίζει από την ημέρα που λύεται η σχέση εργασίας και λήγει όταν παρέλθει και η έκτη ημέρα από αυτήν.

Η ημερομηνία έναρξης της αναμονής είναι σταθερή από το νόμο για όλους τους μισθωτούς, η χρονική διάρκειά της διαφέρει σε κάθε μισθωτό ανάλογα με την ημερομηνία που αναγγέλλεται ο άνεργος. Έτσι, όποιος αναγγέλλεται την ίδια μέρα της απόλυσής του, θα λάβει επίδομα ανεργία από την εβδόμη ημέρα της αναγγελίας, ενώ ο άνεργος που θα αναγγελθεί την επόμενη, θα λάβει το επίδομα από την έκτη ημέρα κλπ.

Χρόνος Καταβολής:

Η χρονική διάρκεια καταβολής του επιδόματος ανεργίας κλιμακώνεται ανάλογα με τον αριθμό των ημερών εργασίας που έχει πραγματοποιήσει ο άνεργος πριν από τη λύση της σχέσης εργασίας. Έτσι έχουμε τις εξής κατηγορίες:

Α Κατηγορία: Για όσους έχουν λάβει και άλλη φορά επίδομα ανεργίας, ισχύουν:

α) Για όσους έχουν πραγματοποιήσει κατά το διάστημα του 14μηνου (125) ημέρες εργασίας, ή 100 προκειμένου για οικοδόμους κλπ, καταβάλλεται επίδομα επί πέντε (5) μήνες.

β) Για όσους έχουν πραγματοποιήσει κατά το διάστημα του 14μηνου (150) ημέρες εργασίας, καταβάλλεται επίδομα επί έξι (6) μήνες.

γ) Για όσους έχουν πραγματοποιήσει κατά το διάστημα του 14μηνου (180) ημέρες εργασίας, καταβάλλεται επίδομα επί οκτώ (8) μήνες.

δ) Για όσους έχουν πραγματοποιήσει κατά το διάστημα του 14μηνου (220) ημέρες εργασίας, καταβάλλεται επίδομα επί δέκα (10) μήνες.

ε) Για όσους έχουν πραγματοποιήσει κατά το διάστημα του 14μηνου (250) ημέρες εργασίας, καταβάλλεται επίδομα επί δώδεκα (12) μήνες.

Ο ίδιος χρόνος επιδότησης ισχύει και για όσους παίρνουν επίδομα για πρώτη φορά, εφόσον έχουν και από 80 ημέρες εργασίας σε κάθε ένα από τα δυο τελευταία έτη.

Β Κατηγορία: Περιλαμβάνονται όσοι επιδοτούνται για πρώτη φορά με την περίπτωση των 200 ημερών εργασίας:

α) Επίδομα πέντε (5) μηνών καταβάλλεται για όσους έχουν πραγματοποιήσει 200 τουλάχιστον ημέρες εργασίας.

β) Επίδομα έξι (6) μηνών καταβάλλεται για όσους έχουν πραγματοποιήσει 250 τουλάχιστον ημέρες εργασίας.

γ) Επίδομα οκτώ (8) μηνών καταβάλλεται για όσους έχουν πραγματοποιήσει 300 τουλάχιστον ημέρες εργασίας.

Γ Κατηγορία: Περιλαμβάνει αυτούς που έχουν συμπληρώσει το 49ο έτος της ηλικίας τους και μπορούν να επιδοτηθούν εφόσον:

α) Έχουν πραγματοποιήσει 210 ημέρες εργασίας κατά το 14μηνο πριν από τη λύση της σχέσης εργασίας ή το προηγούμενο 12μηνο προκειμένου για εκείνους που έχουν απασχοληθεί επί 2 τουλάχιστον έτη σε τουριστικά και εποχιακά επαγγέλματα.

β) Έχουν πραγματοποιήσει 350 ημέρες εργασίας στη διετία πριν τη λύση της σχέσης εργασίας, προκειμένου για δικαιούχους που επιδοτούνται για πρώτη φορά.

Δ Κατηγορία: Για όσους έχουν πραγματοποιήσει συνολικά =-4.050= ημέρες εργασίας και εμπίπτουν σε οποιαδήποτε περίπτωση από τις ανωτέρω Α & Β Κατηγορίες, το επίδομα ανεργίας καταβάλλεται επί δώδεκα (12) μήνες.

Πρέπει να σημειωθεί ότι σε όλες τις περιπτώσεις, για κάθε μήνα επιδότησης καταβάλλονται 25 ημερήσια επιδόματα.

Παράταση Επιδότησης:

Αν ο μισθωτός εξακολουθεί να είναι άνεργος και μετά τη λήξη της τακτικής επιδότησης, παίρνει 13 ημερήσια επιδόματα ανεργίας το μήνα για τρεις μήνες. Ως ημερήσιο επίδομα θεωρείται εκείνο που έπαιρνε κατά τη διάρκεια της τακτικής επιδότησης.

Ποσό Επιδόματος Ανεργίας:

Το επίδομα ανεργίας αποτελείται από το βασικό ποσό και τις προσαυξήσεις λόγω οικογενειακών βαρών. Το βασικό ποσό ανέρχεται σε ποσοστό 50% προκειμένου για υπαλλήλους, του τεκμαρτού ημερομισθίου της ασφαλιστικής κλάσης που κατατάσσεται ο μισθωτός για τη χορήγηση των ασφαλιστικών παροχών.

Σαν ημερομίσθιο λαμβάνεται αυτό που προκύπτει από το ασφαλιστικό βιβλιάριο του ΙΚΑ, βάσει του οποίου υπολογίσθηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές , κατά το χρόνο που λύθηκε η σχέση εργασίας. Σε αυτό συνυπολογίζονται οι παροχές που καταβάλλονται από τον εργοδότη και τα Δώρα εορτών Πάσχα και Χριστουγέννων που καταβάλλονται στους μισθωτούς.

Σύμφωνα με το νόμο όταν υπάρχουν εύλογες αμφιβολίες σχετικά με το ποσό του μηνιαίου μισθού ή ημερομισθίου, δηλ. εάν κατά το χρόνο που έχει λυθεί η σχέση εργασίας εμφανίζονται αυξημένες αποδοχές, μπορεί να ληφθεί υπόψη ο μέσος όρος των αποδοχών κατά τους τελευταίους έξι (6) μήνες πριν από την απόλυση.

Προσαυξήσεις για οικογενειακά βάρη: Το ημερήσιο βασικό επίδομα ανεργίας προσαυξάνεται κατά 10% για κάθε μέλος της οικογένειας του ανέργου, χωρίς περιορισμό. Ως μέλη οικογένειας θεωρούνται: α) η σύζυγος ή ο ανάπηρος και άπορος σύζυγος, β) τα άγαμα τέκνα, γ) η μητέρα και ο ανάπηρος ή άπορος πατέρας και δ) τα ορφανά από πατέρα ή μητέρα εγγόνια ή αδέλφια καθώς και τα ορφανά μόνο από πατέρα ή μητέρα αδέλφια ή εγγόνια, εφόσον ο επιζών γονέας υπολογίζεται σαν μέλος της οικογένειας του ασφαλισμένου, μέχρι της συμπλήρωσης του 18ου έτους της ηλικίας τους και εφόσον δεν έχουν παντρευτεί. Τα παιδιά του ασφαλισμένου λογίζονται ως μέλη της οικογένειάς του, εφόσον είναι άνεργα μέχρι το 24ο έτος της ηλικίας τους ή εάν σπουδάζουν, μέχρι το 26ο έτος.

Κατώτατο ποσό επιδόματος: Το βασικό ποσό επιδόματος δεν μπορεί να είναι κατώτερο από τα 2/3 του ημερομίσθιου του ανειδίκευτου εργάτη, λαμβάνεται υπόψη αυτό που καταβάλλεται κατά το χρόνο που διαρκεί η επιδότηση του ανέργου και συνεπώς εάν το ημερομίσθιο αυξηθεί, ο επιδοτούμενος δικαιούται αναπροσαρμογής του επιδόματος.

Δικαιολογητικά επιδότησης:

α) Αίτηση για επιδότηση (δήλωση ανεργίας) μέσα σε προθεσμία 60 ημερών από τη λύση της σχέσης εργασίας

β) Την έγγραφη καταγγελία της σύμβασης εργασίας που του κοινοποιήθηκε από τον εργοδότη του. Για σύμβαση ορισμένου χρόνου απαιτείται να προσκομίσει βεβαίωση του εργοδότη, από την οποία να προκύπτει ότι λύθηκε αυτή, λόγω λήξης ή αποπεράτωσης του έργου.

γ) Το ασφαλιστικό βιβλιάριο του ΙΚΑ ή άλλου Οργανισμού κύριας ασφάλισης στον οποίο είναι ασφαλισμένος

δ) Το οικογενειακό βιβλιάριο ασθενείας, για τον υπολογισμό των προσαυξήσεων

ε) βεβαίωση του εργοδότη για την καταβολή στο μισθωτό της αποζημίωσης απόλυσης.

Έλεγχος ανεργίας: Ο άνεργος υποχρεούται να προσέρχεται στο Γραφείο Απασχόλησης, α) κάθε φορά που καλείται από το αρμόδιο Γραφείο και μέσα στην προθεσμία που καθορίζεται από την έγγραφη πρόσκλησή του και β) κατά την ημέρα που προσέρχεται στην αρμόδια υπηρεσία του ΟΑΕΔ για την είσπραξη του επιδόματος.

Σε περίπτωση αλλαγής τόπου κατοικίας, ο άνεργος υποχρεούται: α) Να δηλώσει τη νέα διεύθυνση στο αρμόδιο Γραφείο Απασχόλησης, να παρουσιαστεί στο αρμόδιο Γραφείο Απασχόλησης του τόπου της νέας κατοικίας του εντός 8 ημερών από την επόμενη της διαγραφής του από το προηγούμενο Γραφείο.

Αναστολή επιδότησης: Το επίδομα ανεργίας αναστέλλεται στις περιπτώσεις που:

α) Ο άνεργος αναλαμβάνει οποιαδήποτε εξαρτημένη ή αυτοτελή εργασία. Προκειμένου για άνεργους που αναλαμβάνουν εργασία για μικρό χρονικό διάστημα (2-3 ημέρες), συνεχίζεται η επιδότηση και αφαιρούνται μόνο οι ημέρες που πραγματικά απασχολήθηκαν. Τα ίδια ισχύουν και για όσους απασχολήθηκαν σε αντικατάσταση μισθωτών που έχουν ανάπαυση (ρεπό)

β) Ο άνεργος δεν είναι διαθέσιμος προς απασχόληση στην αγορά εργασίας από οποιαδήποτε αιτία.

γ) Ο άνεργος καταστεί ανίκανος προς εργασία συνεπεία ασθένειας που διαρκεί πάνω από πέντε (5) ημέρες. Όταν η ανικανότητα είναι μικρότερη από 5 ημέρες συνεχίζει να παίρνει επίδομα ανεργίας, δεν δικαιούται όμως το επίδομα ασθενείας. Επίσης, προκειμένου για γυναίκα που είναι επίτοκος ή σε λοχεία, για το διάστημα των 52 ημερών πριν από τον τοκετό και των 53 μετά τον τοκετό, κατά το οποίο δικαιούται να απέχει από την εργασία της, αναστέλλεται το επίδομα ανεργίας, γιατί δεν είναι διαθέσιμη προς εργασία.

δ) Συνεπεία στράτευσης, φυλάκισης ή διοικητικής κράτησης.